ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ
(تو بن جاني! هيءَ جهان)
”سنڌي ادبي بورڊ يا ڪشمير جو مسئلو “
سنڌ پنهنجي عظمت ۽ اهميت ڪارڻ ۽ ان جي ماضي، حال خواه مستقبل تي علمي ۽ تحقيقي ڪم ڪرڻ لاءِ ڪيترا ئي ادارا لهڻا. ٿيڻ ته هيئن گهرجي ها ته سنڌ ۾ هسٽاريڪل ريسرچ، تحريڪ آزادي جي تاريخ، عورتن جي ادب، ٻاراڻي ادب جي ترقيءَ ۽ ترويج لاءِ ۽ ان کانسواءِ بائيوگرافيڪل ريسرچ، لوڪ ادب ۽ زندگيءَ جي ٻين شعبن سان لاڳاپيل کوڙ سارا ادارا هجن ها. جيڪي سنڌ جي تاريخ، ثقافت ۽ علم ادب جي حوالي سان اهڙي خدمت ڪن ها، جو دوستن توڙي دشمنن جي زبان تي واهه واهه جا لفظ پيا لهن چڙهن ها. پر ائين ڪو نه ٿيو. سنڌ ۾ ادارا آهن، سي به اٽي ۾ لوڻ برابر. هاڻي اهو لوڻ به اٽي مان ڪڍي جهڙوڪ پاڻيءَ ۾ وڌو ويو آهي ۽ لوڻ وڃي ٿو ڳرندو ۽ ادارا وڃن ٿا غير فعال ٿيندا. سنڌي ادبي بورڊ، جو مثال اسان اڳيان آهي. هي ادارو هاڻي جهڙوڪ اهڙو، محاذ بڻجي ويو آهي، جنهن تان فقط هالن جي مخدومن خلاف جنگ جا ناد وڄائي سگهجن ٿا.
سنڌي، ادبي بورڊ هاڻي جهڙوڪ جنگ جو ميدان بڻجي ويو آهي. سيڪريٽريءَ ۽ باقي ملازمن جي اڪثريت جا هڪٻئي سان تر سنوان ڪونهن ۽ چانڊين مگسن جهڙو ماحول جڙي چڪو آهي. هڪڙن جو چوڻ آهي ته سالن کان بورڊ آف گورنرس جي گڏجاڻي ڪا نه ٿي آهي ۽ پوءِ جيڪڏهن ڪي ترقياتي ڪم ٿيا آهن ۽ ڪي ما لي منظور ڏنيون ويون آهن ته اهي ڪنهن ڏنيون ۽ ڪئين ڏنيون؟ ڪن جو خيال آهي ته چيئرمين صاحب بورڊ جي مامرن ۾ چاهه نه ٿو وٺي ۽ سندس هوندي حالتون روز بروز گنڀير ٿينديون وڃن ٿيون.
اهو اخبارن ۾ اچي چڪو آهي ۽ ڪچهرين ۾ وثوق سان ڳالهيون ٻڌجڻ ۾ اچن ٿيون ته چيئرمين صاحب وڏي وزير سان ملاقات ڪري نه فقط پنهنجي استعيفيٰ پيش ڪئي آهي، بلڪه نئين بورڊ تشڪيل ڏيڻ لاءِ نون ميمبرن ۽ چيئرمين لاءِ نالا به تجويز ڪيا آهن. انهيءَ ڳالهه کي به ٻه اڍائي مهينا ٿيندا. پر ان جو به اڃا کڙ تيل ڪو نه نڪتو آهي. نتيجي ۾ ڪي ماڻهون حڪومت خلاف ته ڪي ماڻهون مخدومن خلاف ڳالهائڻ لڳا آهن. سرڪار نامدار جي پنهنجن حڪمت عملي ٿي سگهي، پر جيئن جيئن ڪنهن قدم کڻڻ ۽ فيصلي ڪرڻ ۾ دير ٿئي ٿي، ان جا نه راههِ مولا ۽ نه راههِ رسول ڇنڊا مخدوم صاحب تي ئي وڌا وڃن ٿا، جنهن واقعي انتهائي بردباري، صبر ۽ تحمل سان پئي سَٺا ۽ برداشت ڪيا آهن ۽ انهيءَ حوالي سان ”هالا جي مخدومن جي ڪلچر“ جي ريت نڀائي رهيو آهي. جڏهن هن خلاف ڳالهه مان ڳالهڙو بڻائڻ ۾ سندن پنهنجن خواهه پراون جو به ڪردار هوندو.
مخدوم صاحب استعيفيٰ ڏني، اها قبول پئي يا نه، پر سالن کانپوءِ سندس غير موجودگيءَ ۾ بورڊ جي هڪ گڏجاڻي ٿي ۽ مون ميمبر هئڻ باوجود ان ۾ انهيءَ جواز تي شرڪت نه ڪئي ته اها بي انصافي ٿيندي جو جڏهن چيئرمين به هجي ۽ ان کانسواءِ چند ميمبر بورڊ گڏجاڻي ڪري بنيادي ڳالهين تي اهم فيصلا ڪن. اها هڪ اڌ گڏجاڻي ٿي ۽ اها خدا کي خبر ته چيئرمين صاحب جي دل تي ڇا گذري هوندي ته هن جي هوندي ڪيئن ۽ ڇو ائين بورڊ جو ڪارونهوار هلايو پيو وڃي؟
بورڊ جو مسئلو هاڻي جهڙوڪ ڪشمير جو مسئلو بڻبو پيو وڃي، جيڪو جهڙوڪ حل ٿيڻ جي موڙ تي ئي نه ٿو اچي.جيئن جيئن انهيءَ ۾ ويرم پوندي ويندي، تيئن تيئن ان تي سياست جا نت نوان ٻج ڇٽيا ويندا ۽ سڪن سان گڏ ساون کي به ساڙيو ويندو.
سنڌي ادبي بورڊ اسان جي بزرگن جي نشاني آهي. ٺاهيندڙ وارو وڄائي ويا ۽ ان جي سنگ لاخ حالتن واريءَ زمين تي مخدوم محمد زمان طالب الموليٰ گل ٻوٽا لڳايا. پر سندس چيئرمينيءَ واري زماني ۾ به هن بورڊ تي سياست ۽ سازش جون توبون رکي، انهن جو منهن هالن طرف ڪيو ويو. هاڻي بورڊ کي وڌيڪ مخدومن خلاف محاذ آرائيءَ جو اڏي بڻجڻ يا بڻائجڻ واري روايت يا سياست جو خاتمو ٿيڻ گهرجي.
ٻڌڻ ۾ آيو آهي ته مخدوم صاحب پاڻ استعيفيٰ ڏيندي، جن ماڻهن جا نالا چيئرمين طور تجويز ڪيا هئا. انهن ۾ مانائتي مادام نفيسه شاهه جو نالو به هئو. ٿيڻ ته ائين گهرجي ته مخدوم صاحب جي خدشن ۽ ناراضپي جي ڪارڻن کي ختم ڪري کيس واڳ وٺڻ تي آماده ڪيو وڃي. پر جيڪڏهن ڳالهه نه ٿي جڙي ته پوءِ مادام نفيسه شاهه يا سنڌ جي تعليم جو وزير بورڊ جو چيئرمين ٿئي ته جيئن بورڊ جي گنڀير ۽ نهايت خراب ٿيل حالتن کي پنهنجي اثر رسوخ، اختيار ۽ هلنديءَ پڄنديءَ سان ٻنجو ڏئي سگهن ۽ اداري کي غير فعاليءَ جي بلا جي وات مان ڪڍي سگهن.
Email: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
Website: www.drpathan.com
