مولانا ثناءُاللہ “ثنائيءَ“ جي شاعريءَ جا قلمي ڪتاب
. گل حيات لائبريري ۾ ڇاپي ڪتابن کان علاوہ پراڻا رسالا، اخبارون، بابا سائين جا نوٽس، اخباري ڪٽنگز ۽ پيسٽنگز جا موضوع وار فائيل،ناياب فوٽو ۽ قلمي مسودہ موجود آھن. قلمي قرآن جيڪو ڪلھوڙن جي دور ۾ لکيو ويو اھو بہ گل حيات ۾ موجود آھي. شاعريءَ جي مسودن ۾ سيد سليمان شاھہ جو ڪلام،ٺلاھہ جي پيرن جو ڪلام، ڪيترن ھندن جو ڪلام. مولانا “فنائيءَ“ جو ڪلام ۽ مولوي ثناءُ اللہ “ثنائي“ جو ڪلام ۽ ٻين ڪيترن شاعرن جو ڪلام مسودن جي صورت ۾ گل حيات ۾ موجود آھي. مولانا ثناءُاللہ “ثنائي“، مولانا “فنائي“،مولانا غلام رسول جتوئي ۽ درمحمد درل ( جيڪو منهنجي والد جو چاچو ھيو ۽ سندس وفات کان پوءِ بابا جي ولادت ٿي تہ مٿس ساڳيو نالو رکيو ويو) اھي سڀ شاعر ھڪ ٻئي جا ويجھا دوست ھيا. مولانا ثناءُاللہ “ثنائي“ اسان جي ڳوٺ جي ڀر واري ڳوٺ ۾ رھندو ھو ۽ ڊاڪٽر بشير احمد “شاد“ پٺاڻ بابا جي نگرانيءَ ۾ ان جي شخصيت ۽ شاعريءَ تي پي ايڇ ڊي ڪئي. “ثنائي“ تمام گھڻو لکيو ۽ سٺو لکيو.ھن جي شاعريءَ جا ڪيترائي ڪتاب شايع پڻ ٿيا.ڊاڪٽر بشير احمد “شاد“ پٺاڻ جڏھن بابا وٽ پي ايڇ ڊي ڪندو ھو تہ ھن پڻ “ثنائي“ جي ڪيتري ئي اڻ ڇپيل شاعري ھٿ ڪئي. انھيءَ دور جا شاعر پاڻ وٽ پنھنجو ۽ پنهنجي دوست شاعرن جو بياض لکندا ۽ پاڻ وٽ رکندا ھئا.گل حيات ۾ جيڪو بياض موجود آھي ان ۾ ڪجھہ شاعري مولانا مولا بخش “فنائيءَ“ جي ڏنل آھي ۽ ڪيتري شاعري “ثنائيءَ“ جي ڏنل آھي ًثنائي“ جي ڪجھ شاعري ماستر محمد عالم بلوچ جي ھٿن سان لکيل آھي جيڪو تعلقي ڏوڪري جي ھيسباڻي ڳوٺ جو ويٺل ھيو ۽ باقراڻي اسڪول ۾ استاد ھيو.مولانا ثنائيءَ جي گھڻي شاعري ڪنهن ٻئي ڪاتب جي لکيل آھي جنهن جو نالو مسودي ۾ لکيل نہ آھي. انھيءَمسودي جي ھڪ صفحي جي تصوير سڄڻن سان شيئر ڪجي ٿي.(ممتاز پٺاڻ)