گل حيات ۾ موجود 1933 ۾ ڇپيل مولوي نور محمد نظاماڻيءَ جو ڪتاب “تاريخ سنڌ “ تاريخ نويسن زماني کي ٽن ڀاڱن ۾ ورھايو آھي.ھڪ تہ جڏھن ڪڏھن ڪنهن ملڪ ۾ ڪو وڏو واقعہ ٿئي ۽ ماڻھن اّنکي پوري طرح لکي ڇڏيو تہ اھي تاريخي زماني ۾ شمار ڪيون وينديون. ٻيو زمانو روايتي تاريخ جو زمانو ڪوٺيو وڃي ٿو.جنهنجا پورا حالات نہ لکيا ويا.پر قصا ٖ ڪهاڻيون ٖ روايتون ٖگيت ٖ پراڻا سڪا ۽ ڪتبا موجود آھن.ٽيون زمانو اھو آھي جنهنجا قصا ڪهاڻيون بہ باقي نہ رھيون آھن.البت زمين مان پتل ٖ لوھ ۽ پٿر نڪرن ٿا.
(ممتاز پٺاڻ)
