گل حيات ۾ موجود ڪتاب “ علم فلسفہ جا معمار ھڪ سو عظيم فلسفي “ ھن ڪتاب جو مصنف.ياسر جواد آھي.(2012) انسان جو فڪر ترقي ۽ واڌ جي ٽن وڏن مرحلن مان گذري ٿو، سحر،مذھب ۽ سائنس ھي سڀ مرحلا ھڪ ٻئي کان الڳ نہ آھن،پر ھڪ ٻئي سان ڳنڍيل آھن سحر يا جادو پنهنجي چوڌاري مسئلن کي سمجھڻ لاءِ انسان جي ڪوششن جو تخليقاتي انداز آھي.مذھب سان سائنس جو تعلق تقريبن 800 سالن کان آھي.علم نجوم علم الافلاڪ کانسواءِ ڪائنات جي تشريح شروع ٿي ۽ دنيا ۾ انسان جي حيثيت سوال بڻجي وئي.انساني تاريخ وانگر انسان جو فڪر ڀي وقت ۽ ھنڌ سان ڳنڍيل آھي.اڪثر ڪري سوال ڪيو ويندو آھي تہ ڇا اسان جي تاريخ يا اسان جي جي زندگي ۾ فلسفو،غوروفڪر۽ نظرئي جو ڪوئي عمل دخل يا فائدوڀي آھي.اگر سوال ڪرڻ وارو انسان اسانجي زندگيءَ بجاءِ منهنجي زندگي چئي تہ ڳالھ گھڻي قدر واضح ٿي ويندي.اڪثر ڪري نظرياتي ۽ فلسفي واري ترقي ادارن سان ڳنڍيل آھي.جيڪڏھن انسان سوچيندو تہ اڄ جي زندگي جنهن حد تائين جيئڻ جي قابل آھي تہ اھا فلسفي جي ڪري آھي.20 صدي ۾ ٻہ عالمي جنگيون لڳيون جنهن بعد فلسفي جو رجحان واضح طور بدليو انهن جنگين انسان جي وجود کي خطري ۾ وجهي ڇڏيو ھو.طبعي ۽ نفسياتي ٻنھي اعتبارن سان.ان ڪري انساني ھستي کي نئين سري کان دريافت ڪرڻ جون ڪوششون شروع ٿيون.ھن ڪتاب ۾ دنيا جي 100 مشھور فلاسافرن جا رايا ۽ سندن فلسفا شامل آھن.
( ممتاز پٺاڻ)
