(تو بن جاني! هيءَ جهان)
”ڪوڙو تو ڪفر سين، ڪافر ڪين سڏاءِ“
ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ
ائين ڇو آهي ته اسان اهي ناهيون، جيئن نظر اچون ٿا؟ اسان جي اندر وارو انسان ايترو مخفي ۽ اڪثر ڪري ڀيانڪ ۽ وحشي ڇو آهي؟ ماڻهپي ۽ اشرف المخلوقات جي لقب کي اسان لبادي طور استعمال ڇو ٿا ڪريون؟ اڪثر ڪري عالم عالم ڇو نه آهي؟ سياستدان سياستدان ڇو نه آهي؟ سماجي ڪارڪن سماجي سڌارڪ ڇو نه آهي؟
ٻين روپن کي ڇڏيو، اچو سياستدانن جي سپنن، سوچن ۽ لوچن طرف. سياست جو هونئن ته مطلب آهي عوام جي جذبن ۽ احساسن، ضرورتن ۽ خواهشن مطابق ملڪي وهنوار هلائڻ، پر اسان ان کي ٺڳيءَ جو ٺاهه، سبز باغ ڏيکارڻ جي ڪرت ۽ عوام کي احمق بڻائڻ جو طريقو بڻائي ڇڏيو آهي. ٻه ماڻهو پاڻ ۾ وڙهندا ۽ جيڪڏهن انهن مان هڪ مار کائي ويندو ته هڪدم جواز ۾ چوندو ته سندس مخالف هن سان سياست ڪري ويو، معنيٰ ٺڳي ۽ دوکو ڪري ويو.
دلين ۾ دوکا به ٿيندا آهن ۽ ماڻهون ٺڳيون به ڪندا آهن. پر سياستدان جيڪڏهن ٺڳ ۽ دوکي باز ٿي پون ته پوءِ ملڪ ۽ ماڻهن جو واهي الله. سياستدان، جيڪڏهن سچا آهن ته پوءِ دلين جي اتحاد ۽ عوام جي ٻڌيءَ جا آدرش ٿيندا آهن. اهي نه ته دليون تقسيم ڪندا آهن ۽ نه وري ملڪ تقسيم ڪندا آهن. پر اسان وٽ ڳالهه انهيءَ جي برعڪس آهي. هتي اسان جي اڳواڻن جي پنهنجي ذاتي ۽ گروهي مقصدن خاطر من- مستي هلندي آهي. هتي ”جو پيا من ڀاوي“ واري پاليسي هلندي آهي. ان ڪري جڏهن ڪو چاهي ته ڇير ڇمڪائي اسان کي نچائي سگهي ٿو. جن ماڳن مڪانن جي مٽي اسان جي تاريخي اهڃاڻ ۽ عظمت جي نشان لاءِ ضروري هجي، چاهي ته ان تي نچي ٽپي ناچ گانا ڪري سگهي ٿو. ڪنهن جو وري مٿو ڦري ته سنڌ کي ڪاڳر جو ٽڪرو ڄاڻي پنهنجي بي عقليءَ ۽ بدنيتيءَ جي قينچيءَ سان ڪٽڻ شروع ڪري ٿو.
سنڌ ورهائڻ ۽ ڪراچيءَ کي صوبي بڻائڻ جو وري ڪن همراهن تي دورو پيو آهي. انهيءَ دوري دوران جو اچي مرگهيءَ ورايو اٿن ۽ وڦلڻ لڳا آهن ته ڪراچيءَ ۾ نسلي فساد پڻ ٿي سگهن ٿا. هنن جي ابن ڏاڏن ۽ مٽن مائٽن ڊسمبر 1971ع ۾ اوڀر پاڪستان کي الڳ ڪرايو ۽ هاڻي وري هي چون ٿا ته 5 ڊسمبر تي ٻيو وڏو ڪارنامو سرانجام ڏيندا ۽ الڳ صوبي لاءِ تحريڪ هلائيندا. ائين ٿو لڳي ته هنن کي لغام ڏيڻ وارو ڪوئي ڄائو ئي ڪونهي ۽ هنن کي من مستيءَ جي ڪو قاعدي قانون مطابق موٽ نه ٿو ڏئي.
هي ڪٿان جو انصاف آهي ته جيڪڏهن جو سنڌي نوجوان بکن ۽ بي روزگارين، مسئلن ۽ مونجهارن کان تنگ اچي جذباتي ٿي سنڌو ديش جو نالو وٺي ته ان جي نڙيءَ تي نهن ڏجي ۽ هن کي ڪافرن جو ايجنٽ ۽ وطن دشمن چيو وڃي، پر جڏهن انهيءَ پارٽيءَ جو اڳواڻ الڳ صوبي جو مطالبو ڪري، جنهن جي لاءِ ثابت ٿي چڪو هجي ته انهيءَ پارٽيءَ جي ڪيترن ڪارڪنن ٻين ملڪن ۾ دهشتگرديءَ جي تربيت ورتي، ته اها پارٽي پوءِ به قابل قبول ڇو آهي ۽ ان جي سهڪار کانسواءِ ڪنهن به سرڪار جو گاڏو ڇو نه ٿو گڙي. هيءَ ڪهڙي قسم جي سياست آهي ۽ هيءَ ڪهڙي قسم جي حڪمراني آهي جو دلين جي تقسيم ۽ ملڪ جي تقسيم جي ڳالهين کانسواءِ ڪن پارٽين جو سياسي ڪاروبار هلي ئي نه ٿو.
هي همراهه نه فقط وات پٽ پٽي اهڙيون ڳالهيون ڪرڻ لڳا آهن، پر انهيءَ سان گڏوگڏ ٽارگيٽ ڪلنگ به ڪراچيءَ ۾ منهن ڪڍڻ شروع ڪيو آهي. جنهن مان اهو به مطلب ڪڍي سگهجي ٿو ته هو يا انهن جهڙا پنهنجي ڳالهين ۾ وزن پيدا ڪرڻ لاءِ دهشتگرديءَ ۽ ٽارگيٽ ڪلنگ جي ستل بگهيڙ کي وري جاڳائڻ چاهين ٿا.ان ڪري هي وقت آهي ته باشعور ۽ بااختيار ماڻهون اهڙن بيانن ۽ حالتن جو جائزو وٺن ته جيئن ڪنهن ممڻ مچڻ کان اڳ عوام ۽ ڌرتيءَ جي مفادن کي بچائي سگهجي.