ﭘﺮﻭﻓﻴﺴﺮ ڊﺍڪٽر – ﺍﻳﺎﺯ ﻗﺎﺩﺭﻱ

 ﻗﺎﺩﺭﻱ – ﻧﺎﻣﻴﺎﺭﻭ ﺷﺎﻋﺮ، ﺍﻓﺴﺎﻧﻪ ﻧﮕﺎﺭ، ڪﻬﺎﮢﻴڪﺎﺭ ۽ ﻣﺎﻫﺮ – ﺗﻌﻠﻴﻢ – ﻫﻮ . 19 – ﺟﻨﻮﺭﻱ – 1927 ﻉ ﺗﻲ

ﻻڙڪﺎﮢﻲ ﺟﻲ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﻗﺎﺩﺭﻱ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ۾ ﭴﺎﺋﻮ . ﺳﻨﺪﺱ ﭘﻲﺀُ ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ﻓﻘﻴﺮ ﻏﻼﻡ ﺳﺮﻭﺭ ﻗﺎﺩﺭﻱ ﻫﻮ . ﺟﻴڪﻮ ﭘﮡ ﻏﺰﻝ ﺟﻮ ﺳﭡﻮ ﺷﺎﻋﺮ ﻫﻮ . ﻫﻦ ﺻﺤﺎﻓﺖ ﺟﻲ ﻣﻴﺪﺍﻥ ۾ ڪﺎﻓﻲ ﺧﺪﻣﺘﻮﻥ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ڏﻧﻴﻮﻥ ۽ ﻫﻔﺘﻴﻮﺍﺭ – ﺍﺧﺒﺎﺭ – -” ﺍﻟﺤﻘﻴﻘﺖ “- ﺑﻪ ڪﮃﻱ ﻫﺌﺎﺋﻴﻦ . – ﺍﻳﺎﺯ – ﻗﺎﺩﺭﻱﺀَ ﻻڙڪﺎﮢﻲ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﻫﺎﺀِ ﺍﺳڪﻮﻝ ﻣﺎﻥ ﻣﺌٽﺮڪ ڪﺮﮠ ﺑﻌﺪ ڪﺮﺍﭼﻲﺀَ ﻣﺎﻥ ﺑﻲ . ﺍﻱ ‏( ﺁﻧﺮﺱ ‏) ، ﺍﻳﻢ . ﺍﻱ ‏( ﻓﺎﺭﺳﻲ ‏) ، ﺍﻳﻢ . ﺍﻱ ‏( ﺳﻨﮅﻱ ‏) ۽ ﺍﻳﻞ ﺍﻳﻞ ﺑﻲﺀَ ﺟﻮﻥ ڊﮔﺮﻳﻮﻥ ﺣﺎﺻﻞ ڪﻴﻮﻥ . ﻫﻦ ﺳﻨﮅﻱ ﻏﺰﻝ ﺟﻲ – ﺍﻭﺳﺮ – ﺗﻲ ﭘﻲ ﺍﻳﭿ ڊﻱ ﺟﻮ ﻣﻘﺎﻟﻮ ﻋﻼﻣﻪ ﻏﻼﻡ ﻣﺼﻄﻔﻲٰ ﻗﺎﺳﻤﻲﺀَ ﺟﻲ ﻧﮕﺮﺍﻧﻲﺀَ ۾ ﻟﮑﻲ، ڊﺍڪٽﺮﻱﺀَ ﺟﻲ ﺳَﻨﺪ ﺣﺎﺻﻞ ڪﺌﻲ . – ﺍﻳﺎﺯ ﻗﺎﺩﺭﻱ – 1950 ﻉ ﮐﺎﻥ 1970 ﻉ ﺗﺎﺋﻴﻦ – ﺍﻳﺲ .- ﺍﻳﻢ . ڪﺎﻟﻴﺞ ڪﺮﺍﭼﻲﺀَ ۾ ﻟﻴڪﭽﺮﺭ ﺭﻫﻴﻮ . 1971 ﻉ ۾ ڪﺮﺍﭼﻲ ﻳﻮﻧﻴﻮﺭﺳٽﻲﺀَ ﺟﻲ ﺳﻨﮅﻱ ﺷﻌﺒﻲ ﺟﻮ ﭘﻬﺮﻳﻮﻥ ﭼﻴﺌﺮﻣﺌﻦ ﻣﻘﺮﺭ ﭤﻴﻮ ۽ ڏﻫﻦ ﺳﺎﻟﻦ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺍﻧﻬﻲﺀَ ﻋﻬﺪﻱ ﺗﻲ ﻓﺎﺋﺰ ﺭﻫﻴﻮ . ﭘﺎﮠ ڪﺮﺍﭼﻲ ﻳﻮﻧﻴﻮﺭﺳٽﻲﺀَ ۾ ” ﺷﺎﻫﻪ ﻟﻄﻴﻒ ﭼﻴﺌﺮ “ ﺟﻮ ﺑﺎﻧﻲ ڊﺍﺋﺮﻳڪٽﺮ ﭘﮡ ﺭﻫﻴﻮ . – ﺍﻥ – ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺳﻨﺪﺱ ﻳﺎﺩﮔﺎﺭ ڪﺎﺭﻧﺎﻣﻮ، ﭘﺮﻭﻓﻴﺴﺮ ﺳﻴﺪ ﻭﻗﺎﺭ ﺭﺿﻮﻱﺀَ ﺟﻲ ﺗﻌﺎﻭﻥ ﺳﺎﻥ، ﺷﺎﻫﻪ ﻟﻄﻴﻒ ﺭﺣﻪ ﺟﻲ ﻣڪﻤﻞ ڪﻼﻡ ﺟﻮ ﻧﺜﺮﻱ – ﺍﺭﺩﻭ – ﺗﺮﺟﻤﻮ ﺁﻫﻲ، ﺟﻴڪﻮ – ﺍڪﺎﺩﻣﻲ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﭘﺎڪﺴﺘﺎﻥ – ﻃﺮﻓﺎﻥ ﭼﺌﻦ ﺟﻠﺪﻥ ۾ ﮀﭙﺎﻳﻞ ﺁﻫﻲ . – ﺍﺭﺩﻭ – ، ﺳﻨﮅﻱ ۽ ﻓﺎﺭﺳﻲ ﺯﺑﺎﻧﻦ ﺟﻲ ﭜﻠﻲﺀَ ﭜﺖ ﭴﺎﮠ ﻫﺌﺲ . ڊﺍڪٽﺮﺻﺎﺣﺐ، ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺷﺎﻋﺮﻱﺀَ ﺟﻮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻮ ﻣﺮﺗﺐ ڪﺮﻱ ﺭﻫﻴﻮ ﻫﻮ، ﭘﺮ ﺯﻧﺪﮔﻲﺀَ ﺳﻨﺪﺱ ﺳﺎﭢ ﻧﻪ ڏﻧﻮ، ﺟﻴڪﻮ ﺗﺎﺯﻭ ﺳﻨﺪﺱ ﭜﺎﮢﻴﺠﻲ ﺫﻭﺍﻟﻔﻘﺎﺭ ﻗﺎﺩﺭﻱﺀَ ﻧﺌﻴﻦ ﺳﺮ ﺗﺮﺗﻴﺐ ڏﺋﻲ ” ﺯﻟﻒ -ﺍﻳﺎﺯ “- ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ﺳﺎﻥ 2007 ﻉ ۾ ﮀﭙﺎﺋﻲ ﭘﮅﺭﻭ ڪﻴﻮ ﺁﻫﻲ .

ڊﺍڪٽﺮ – ﺍﻳﺎﺯ ﻗﺎﺩﺭﻱ – 1950 ﻉ ﻭﺍﺭﻱ ﺩﻭﺭ ۾، ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺭﻫﺎﺋﺸﮕﺎﻫﻪ ﺗﻲ ’ ﺳﻨﮅﻱ ﺍﺩﺑﻲ ﺳﻨﮕﺖ ‘ ﺟﻮﻥ ﻫﻔﺘﻴﻮﺍﺭ ﺍﺩﺑﻲ ﮔڏﺟﺎﮢﻴﻮﻥ ڪﻮﭠﺎﺋﻴﻨﺪﻭ ﺭﻫﻴﻮ . ’ ﺳﻨﮅﻱ ﺍﺩﺑﻲ ﺳﻨﮕﺖ ‘ ﺟﻲ ﻭﺭﻫﺎﮜﻲ ﮐﺎﻥ ﭘﻮﺀِ ﻭﺍﺭﻱ ﺩﻭﺭ ﺟﻮ ﭘﻬﺮﻳﻮﻥ ﺳﻴڪﺮﻳٽﺮﻱ ﺟﻨﺮﻝ ﭤﻴﻮ، ﺟﻨﻬﻦ 1956 ﻉ ۾ ﺳﻨﮅﻱ ﺍﺩﺑﻲ ﺳﻨﮕﺖ ﺟﻲ ﻣﺮڪﺰﻱ ڪﻨﻮﻳﻨﺸﻦ ۾ ﺳﻨﮕﺖ ﺟﻲ ﺁﺋﻴﻨﻲ ﺟﻮڙﺟڪ ۽ ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ ۾ ﺗﻨﻈﻴﻤﻲ ﮂﺍﻧﭽﻲ ﮐﻲ ﭘﮑﻴڙﮠ ۾ ﺍﺑﺘﺪﺍﺋﻲ ڪﺮﺩﺍﺭ ﺍﺩﺍ ڪﻴﻮ . ڊﺍڪٽﺮ ﺻﺎﺣﺐ -’ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺍﻟﺸﻌﺮﺍﺀِ ﺳﻨﮅ ‘- ﺟﻮ ﺑﻪ ﺑﺎﻧﻲ ﻣﻴﻤﺒﺮ ﻫﻮ . ﭘﺎﮠ ﺳﻨﮅﻱﺀَ ﺟﻲ ﭼﻮٽﻲﺀَ ﺟﻲ ڪﻬﺎﮢﻴڪﺎﺭﻥ ﻣﺎﻥ ﻫﻮ . ﺳﻨﺪﺱ ﭼﻮﻧڊ ﺍﻓﺴﺎﻧﻦ ﺟﻮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻮ ” ﺑِﻠﻮ ﺩﺍﺩﺍ “ ﺟﻲ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﺎﻥ 1956 ﻉ ۾ ﮀﭙﻴﻮ، ﺟﻨﻬﻦ ﺟﺎ ﺑﻌﺪ ۾ﭔﻴﺎ ﮀﺎﭘﺎ ﺑﻪ ﭘﮅﺭﺍ ﭤﻲ ﭼڪﺎ ﺁﻫﻦ . – ﺍﻳﺎﺯ – ﻗﺎﺩﺭﻱﺀَ ’ ﻣﺌڪﺴﻢ ﮔﻮﺭڪﻲﺀَ ‘ ﺟﻲ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﻧﺎﻭﻝ ’ ﺁﺗﻢ ڪﻬﺎﮢﻲﺀَ ‘ ﺟﺎ ﭔﻪ ﺟﻠﺪ ﭘﮡ ﺳﻨﮅﻱﺀَ ۾ ﺗﺮﺟﻤﻮ ڪﻴﺎ، ﺟﻴڪﻲ ﺳﻨﮅﻱ ﺍﺩﺑﻲ ﺑﻮﺭﺩ ﻃﺮﻓﺎﻥ ﮀﭙﺮﺍﻳﺎ ﻭﻳﺎ . ﺳﻨﺪﺱ ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ ﻣﻘﺎﻟﻮ ’ ﺳﻨﮅﻱ ﻏﺰﻝ ﺟﻲ – ﺍﻭﺳﺮ ‘- ﭔﻦ ﺟﻠﺪﻥ ۾ ﮀﭙﺠﻲ ﭘﮅﺭﻭ ﭤﻴﻮ ﺁﻫﻲ . ﺳﻨﺪﺱ ﻫﻲﺀَ ڪﺘﺎﺏ ﺳﻨﮅﻱ ﻏﺰﻝ ﺟﻲ ﻧﻪ ﺻﺮﻑ ﺟﺎﻣﻊ – ﺗﺎﺭﻳﺦ – ﺁﻫﻲ، ﭘﺮ ﺳﻨﮅﻱ ﺷﺎﻋﺮﻥ ﺟﻮ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺗﺬڪﺮﻭ ﭘﮡ ﺁﻫﻲ، ﺟﻴڪﻮ – ٽﻦ – ﺻﺪﻳﻦ ﺗﻲ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺁﻫﻲ . – ﺍﻥ – ﮐﺎﻥ ﺳﻮﺍﺀِ ﭘﺎﮠ ﺟﻲ . ﺍﻻﻧﺎ ﺟﻲ – ﺍﻧﮕﺮﻳﺰﻱ – ڪﺘﺎﺏ ﺟﻮ ﺳﻨﮅﻱﺀَ ۾ ﺗﺮﺟﻤﻮ ’ ﺍﺳﺎﻥ ﺟﻲ ﺁﺯﺍﺩﻱﺀَ ﺟﺎ ﺍﮘﻮﺍﮠ ‘ ‏( 1980 ﻉ ‏) ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﺎﻥ ڪﻴﻮ، ﺳﻨﺪﺱ ﭔﻴﻦ ڪﺘﺎﺑﻦ ۾ ’ ﻣٽﻲﺀَ ﻟﮅﻭ ﻣﺎﻥُ 1970)‘ ﻉ ‏) ، ’ ﻋﺸﻘﻴﻪ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ 1985)‘ ﻉ ‏) ۽ ’ ﭘﺮﻳﻦ ﺟﻮﻥ ڪﻬﺎﮢﻴﻮﻥ ‘ ‏( ﻟﻮڪ ﺍﺩﺏ : 1981 ﻉ ‏) ﺑﻪ ﻣﺜﺎﻟﻲ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﺭﮐﻦ ﭤﺎ . ڊﺍڪٽﺮ – ﺍﻳﺎﺯ ﻗﺎﺩﺭﻱ – 15 ڊﺳﻤﺒﺮ 1997 ﻉ ﺗﻲ ﻭﻓﺎﺕ ڪﺌﻲ ۽ ﮐﻴﺲ ﻻڙڪﺎﮢﻲ ۾ ﺁﺑﺎﺋﻲ ﮘﻮﭞ ۾ ﺩﻓﻦ ڪﻴﻮ ﻭﻳﻮ .