1936ع

خانبهادر علي حسن هڪڙو وفات ڪري ويو، هو سالن جا سال ڊسٽرڪٽ لوڪل بورڊ جو ميمبر ۾ نبي بخش خان ڀٽي جي صدارت واري دور ۾ ڊسٽرڪٽ لوڪل بورڊ جو نائب صدر ٿي رهيو.

26 جنوري 1936ع

بمبئي جو گورنر سنڌ جي دوري تي آيو ۽ هن اڄوڪي ڏينهن تي ”سنڌ مدرسة الاسلام“ جو دورو به ڪيو.

16 مارچ 1936ع

بمبئي ليجسليٽو ڪائونسل جي صدر علي محمد دهلويءَ ڪائونسل جي سنڌي ميمبرن کي الوداعي پارٽي ڏني، ڇو ته سنڌ جي بمبئي کان الڳ ٿيڻ کان پوءِ اهي سنڌي ميمبرن بمبئي ليجسليٽو ڪائونسل جا ميمبر رهڻا نه هئا.

17 مارچ 1936ع

هوم ميمبر سر رابرٽ بيل ۽ سندس ساٿين بمبئي ليجسليٽو ڪائونسل جي سنڌي ميمبرن کي بمبئي جي تاج محل هوٽل ۾ الوداعي پارٽي ڏني.

20 مارچ 1936ع

بمبئي ليجسليٽو ڪائونسل جي اجلاس ۾ هڪ الوداعي ٺهراءُ پاس ڪري سنڌي ميمبرن جي خدمتن جي واکاڻ ڪئي وئي.

1 اپريل 1936ع

سالن جي جدوجهد کان پوءِ سنڌ کي بمبئي کان عليحدگي ملي ۽ ان کي صوبائي حيثيت ڏني وئي، انهيءَ اهم تاريخي موقعي تي سموري سنڌ جيان ضلعي لاڙڪاڻي جي مسلمانن پڻ خوشيون ملهايون .

1 اپريل 1936ع

سنڌ، جنهن کي 1847ع ۾ نيپئر جي وڃڻ کان پوءِ بمبئي پرڳڻي سان ملايو ويو هو، ان کي صوبائي خودمختياري ملي، بمبئي کان عليحدگي جي تحريڪ ڀريا ويهه سال هلي ۽ ان دوران سنڌ جي هندن ۽ مسلمانن ۾ اختلاف ۽ نفاق پيدا ٿيو.

14 اپريل 1936ع

سنڌ جي گورنر سر لينسلاٽ گرهام نئين صوبي جي عبوري طور تي انتظام ۾ مدد ڏيڻ لاءِ هڪ صلاحڪار ڪاميٽي ۽ سنڌ ڪائونسل مقرر ڪئي، صلاحڪار ڪاميٽيءَ جو مکي سر غلام حسين هدايت الله کي بڻايو ويو ۽ سر شاهنواز ڀٽي کان سواءِ ديوان هيرانند کي ان تي ميمبر کنيو ويو، سنڌ ڪائونسل تي انهن ميمبرن کي کنيو ويو، جيڪي ان کان اڳ بمبئي ڪائونسل جا ميمبر ۽ مسلمان هئا.

14 اپريل 1936ع

سنڌ جي گورنر نئين صوبي جي عبوري طور تي انتظام ۾ مدد ڏيڻ لاءِ ”سنڌ ڪائونسل“ مقرر ڪئي، جنهن ۾ خانبهادر کهڙي کي ميمبر طور کنيو ويو.

15 اپريل 1936ع

سنڌ جي گورنر سر لينسلاٽ گرهام نئين صوبي جي عبوري طور تي انتظام هلائڻ ۾ مدد ڏيڻ لاءِ هڪ صلاحڪار ڪاميٽي ۽ سنڌ ڪائونسل مقرر ڪئي، هن ڪائونسل ۾ سر شاهنواز ڀٽي کي ميمبر طور کنيو ويو.

16 اپريل 1936ع

سنڌ جي گورنر سر لينسلاٽ گرهام نئين صوبي جي عبوري طور تي انتظام ۾ مدد ڏيڻ لاءِ هڪ صلاحڪار ڪاميٽي  ۽ سنڌ ڪائونسل مقرر ڪئي، صلاحڪار ڪاميٽيءَ جو مک سر غلام حسين هدايت الله کي بڻايوويو ۽ ديوان هيرانند کان سوا3 لاڙڪاڻي واسي سر شاهنواز ڀٽي کي ميمبر طور کنيوويو.

20 اپريل 1936ع

ميروخان تعلقي جي ڳوٺ حيدر چانڊيئي ۾ انگلش ڪلاسز شروع ڪيا ويا، اتي نيڀراج استاد طور ڪم شروع ڪيو، انگلش ڪلاسز شروع ڪرڻ لاءِ اهم شرط رکيو ويو هيو ته گهٽ ۾ گهٽ 15 ٻار داخلا وٺن، حيدر چاندئي ۾ اهو شرط پورو نه پئي ٿيو، استاد کيسي مان في ڏئي ٻارن کي داخلا ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي، پر پوءِ به ٻارن جو تعداد 15 ڪو نه ٿيو، ان ڪري 8 سيپتمبر 1936ع کان انگلش ڪلاسز بند ڪيا ويا.

18 مئي 1936ع

سنڌ جي بمبئي کان عليحدگي واري تحريڪ دوران، هن امن ۽ پيار جي ڌرتيءَ تي جيڪي مذهبي، نسلي ۽ سماجي نفرتن جا طوفان آيا ۽ حڪومت کي وارو مليو ته ”ويڙهائي حڪومت ڪجي“ ته اهڙي صورتحال انساني حقوق واري حالتن جو توازن بگاڙڻ شروع ڪيو، وقت تي ڪنهن مطلوم جي واهر ڪرڻ واري سوچ جنم ورتو ته سنڌ ۾ ”سول لبرٽيز يونين“ نالي تنظيم جڙي، جنهن جو پهريون باني صدر جمشيد مهتا نسروانجي ٿيو.

27 مئي 1936ع

ڪراچيءَ ۾ پرنسپال ٽي ڪي شهاڻيءَ جي صدارت هيٺ گڏجاني ٿي، جنهن ۾ ڄيٺمل پرسرام، ليلا رام گدو مل، شيخ عبدالمجيد سنڌي ۽ ڪرم چند هنگوراڻيءَ شرڪت ڪئي، هن گڏجاڻيءَ ۾ بمبئي يونيورسٽيءَ طرفان سنڌيءَ سان ٿيندڙ ماٽيلي ماءُ وارو سلوڪ جي مذمت ڪئي وئي ۽ سنڌي ٻولي جي تاريخي، سماجي ۽ تدريسي حقن جي حفاظت لاءِ ”سنڌ سينٽرل لٽريچر سوسائٽي“ ٺاهي وئي.

1 جون 1936ع

قربان علي ولد روحل خان بگٽي ڳوٺ روحل خان بگٽي ۾ ڄائو، 1980ع تائين روينيو کاتي ۾ ملازمت ڪيائين، ان کان پوءِ ”آفتاب“ اخبار جو لاڙڪاڻي لاءِ بيورو چيف ٿيو، جنوري 1996ع ۾ وفات ڪيائين.

قربان علي بگٽي پنهنجي دور جو سخت گير ۽ مذهب پسند نقاد هئو، اڌ ڊزن کن ڪتاب لکيائين، جن ۾ شيخ اياز، جي ايم سيد، تنوير عباسي، علي محمد شاهه، راشدي ۽ ڊاڪٽر ميمڻ عبدالمجيد سنڌي تي سخت تنقيدون ڪيائين.

4 جون 1936ع

نبي بخش خان ڀٽي جي صدارت هيٺ ڊسٽرڪٽ لوڪلبورڊ جو اجلاس ٿيو، جنهن ۾ قمبر جي اسسٽنٽ ڪليڪٽر ۽ لاڙڪاڻي جي ڊپٽي ڪليڪٽر کان سواءِ محمد ايوب کهڙي، محمد صديق وڳڻ، پير بخش کهاوڙ، احمد خان ڀٽي، عبدالهادي ٻگهئي، عبدالحق ڀٽي، پرڀداس تولاڻي، الهداد تنئي، آسوديمل، امير علي لاهوري، جان محمد چانڊئي، علي گوهر لاهوري، حسن علي خان اسراڻ، سيٺ آئلداس، فقير محمد انڙ، الهه بخش جلباڻي، فريد الدين جتوئي، گوڪلداس ۽ ڀوڄراج شرڪت ڪئي. ، هن اجلاس ۾ شهدادڪوٽ ۾ چوٿون انگريزي ڪلاس شروع ڪرڻ، لاڙڪاڻه مدرسه جي هاسٽل سپريٽينڊنٽ کي سهولتون ڏيڻ، ٽيڪنيڪل ايجوڪيشن وٺندر شاگردن لاءِ وظيفن جو طريقه ڪار مقرر ڪرڻ، آدم شماري ڪندڙ منشي رکڻ، انگريزي ڪلاس شروع ڪرڻ لاءِ ٻارن جي گهربل تعداد کي مقرر ڪرڻ ۽ حسن علي اسراڻ کي نائب صدر مقرر ڪرڻ جا فيصلا ڪيا ويا.

6 جون 1936ع

ڊاڪٽر تاراچند ڪراچيءَ ۾ ”سنڌ ليبر پارٽي“ جوڙي، جنهن جو پهريون صدر پاڻ ئي ٿيو.

7 جون 1936ع

سيٺ حاجي عبدالله هارون جي ڪوششن سان سنڌ جي نامور سياستدانن جي گڏجاڻي ٿي، جنهن ۾ سيٺ حاجي عبدالله هارون ”سنڌ يوننسٽ پارٽي“ ٺاهڻ جو خيال پيش ڪيو، گڏجاڻيءَ ۾ اهو فيصلو ڪيو ويو ته انهيءَ مسئلي تي اڃان وڌيڪ خيالن جي ڏي وٺ جي ضرورت آهي، ليڪن سمورن سياستدانن نئين پارٽي ٺاهڻ جي خيال جي تائيد ڪئي، هن گڏجاڻيءَ ۾ لاڙڪاڻه واسي سياستدانن مان سر شاهنواز ڀٽي ۽ خانبهادر محمد ايوب کهڙي به شرڪت ڪئي.

18 جون 1936ع

ڪراچيءَ ۾ سنڌ ڪانگريس سوشلسٽ ڪانفرنس جو آغاز ٿيو.

27 جون 1936ع

ڪراچيءَ جي ٿياسافيڪل هال ۾ ”سنڌ سينٽرل لٽريچر سوسائٽي“ طرفان ”سنڌي ساهت ڪانفرنس“ ٿي، هن ڪانفرنس ۾ سنڌي ٻوليءَ جي تاريخي، ثقافتي، سماجي ۽ تدريسي حيثيت، اهميت ۽ حقن تي روشني وڌي وئي.

30 جون 1936ع

جي ايم سيد جي ڪوششن ۽ جاءِ تي ڪراچي ۾ سياستدانن جي گڏجاڻي ٿي، جنهن ۾ سنڌ جي بمبئي کان عليحدگي ٿيڻ کان پوءِ واري سياسي پش منظر تي ويچاريو ويو ۽ نئين سر سياسي جوڙجڪ تي غور ڪيوويو.

17 جولاءِ 1936ع

ڊسٽرڪٽ لوڪل بورڊ لاڙڪاڻي جي اسٽيڊنگ ڪاميٽي سفارش ڪئي ته سرڪار طرفان تجويز ڪيل ”بورڊ آف ڪميونيڪيشن“ تي لاڙڪاڻي ڊسٽرڪٽ لوڪل بورڊ طرفان محمد ايوب کهڙي کي نمائندو نامزد ڪجي، ڊسٽرڪٽ لوڪل بورڊ پنهنجي 6 آگسٽ 1936ع واري اجلاس جي ٺهرا5 نمبر 16 ۾ انهيءَ جي منظوري ڏني.

23 جولاءِ 1936ع

”يونائيٽيڊ اتحاد پارٽي“ ٺاهڻ لاءِ سر حاجي عبدالله هارون جي بنگلي تي ڪراچيءَ ۾ سياستدانن جي گڏجاڻي ٿي، هن پارٽي ٺاهڻ ۾ سر شاهنواز ڀٽي اهم ڪردار ادا ڪيو، انهيءَ پارٽي جي قاعدن ٺاهڻ لاءِ ساڳئي سال 16 آگسٽ تي حاجي عبدالله هارون جي آفيس ۾ گڏجاڻي ٿي، پارٽيءَ جو ڪنوينشن 31 آڪٽوبر تي ٿيو.

6 آگسٽ 1936ع

نبي بخش خان ڀٽي جي صدارت هيٺ لاڙڪاڻه ڊسٽرڪٽ لوڪل بورڊ جو اجلاس ٿيو، جنهن ۾ محمد ايوب کهڙي، علي گوهر لاهوري، الهداد تنئي، فريد الدين جتوئي، محمد صديق وڳڻ، پير بخس کهاوڙ، احمد خان ڀٽي، الله بخش جلباڻي، سيٺ آسوديمل، پير تراب علي شاهه، فقير محمد انڙ، گوڪلداس، امير علي لاهوري، عبدالحق ڀٽي، قادر بخش تنئي، حسن علي اسراڻ، عبدالهادي ٻگهئي، قمبر جي اسسٽنٽ ڪليڪٽر ۽ لاڙڪاڻي جي ڊپٽي ڪليڪٽر شرڪت ڪئي، اجلاس ۾ ڪيل مکيه فيصلا هي هئا: درياهه مان مڇي مارڻ جو ٺيڪو ڏيڻ، بنگل ديري ۾ اسڪول جي عمارت ٺاهڻ لاءِ منشي الاهي بخش کي ٺيڪو ڏيڻ، لاڙڪاڻي مدرسيجي سائنس بلاڪ جي مرمت ڪرائڻ، 1937ع کان تعلقه لوڪل بورڊن کي ختم ڪرڻ، لوڪل بورڊ جي ايندڙ سال واري بجيٽ تي نظر ثاني ڪرڻ لاءِ ڪاميٽي جوڙڻ، سر شاهنواز ڀٽي جي 16 ساله صدر واري  عرصي ۾ ڪيل خدمتن جي روشني ۾ سندن فوٽو لوڪل بورڊ ۾ هڻڻ، لوڪل  بورڊ ۾ هڻڻ، لوڪل بورڊ جون مختلف ڪاميٽيون جوڙڻ

31 آڪٽوبر 1936ع

گذريل ڏينهن تي ”سنڌ يونائيٽيڊ پارٽي“ ٺهي ته ان ۾ عهديدارن ۽ عهدن جي مامري تي اختلاف پيدا ٿيا ۽ ان نتيجي ۾ سر غلام حسين هدايت الله ۽ خانبهادر محمد ايوب کهڙي ”سنڌ مسلم پوليتيڪل پارٽي“ ٺاهي.

31 آڪٽوبر 1936ع

سر غلام حسين هدايت الله ۽ خانبهادر محمد ايوب کهڙي، سر حاجي عبدالله هارون سان ”سنڌ يونائيٽيڊ پارٽي“ جي عهدن واري مسئلي تي اختلاف ڏيکاري احتجاج ڪندي پارٽيءَ جي گڏجاڻي مان اٿي آيا ۽ ان کان پوءِ هنن ”سنڌ مسلم پوليٽيڪل پارٽي ٺاهڻ جو فيصلو ڪيو.

1 نومبر 1936ع

سر غلام حسين هدايت الله ”يونائيٽيڊ پارٽي“ جي قيادت سان اختلاف ڪري پنهنجي نئين پارٽي ”سنڌ مسلم پوليٽيڪل پارٽي“ جوڙي، هن پارٽيءَ جي قيام ۾ خان بهادر محمد ايوب کهڙي ڪليدي ڪردار ادا ڪيو، سنڌ مان جن سياسي شعور رکندڙ ماڻهن هن پارٽي ۾ شرڪت ڪئي، انهنمان مکيه هي آهن.

مير بنده علي ٽالپر، سيد محمد ڪامل شاهه، جان محمد خان، غلام محمد اسراڻ، نور محمد وڪيل، سردار قيصر خان بوزدار، پير رسول بخش شاهه سکر وارو، شمس الدين بارڪزئي، رحيم بخش، مير صوبدار خان، مير الهڏنو سندراڻي، يار محمد جوڻيجو، ڊاڪٽر سلطان احمد جوڻيجو بدين وارو، ڪئپٽن ڊاڪٽر شيخ عطا محمد، شڪارپور جو امام بخش خان جتوئي.

1 نومبر 1936ع

سر غلام حسين هدايت الله ۽ خانبهادر محمد ايوب کهڙي جي ڪوششن سان هم خيال ماڻهن جي حيدرآباد ۾ گڏجاڻي ٿي، جتي ”سنڌ مسلم پوليٽيڪل پارٽي“ نالي هڪ جماعت ٺاهي وئي.

2 نومبر 1936ع

سر غلام حسين هدايت الله ۽ خانبهادر محمد ايوب کهڙي گڏيل بيان جاري ڪري قوم کي انهن ڪارڻن کان واقف ڪيو، جن ڪري هو ”سنڌ مسلم پوليٽيڪل پارٽي“ ٺاهڻ تي مجبور ٿيا.

2 نومبر 1936ع

غلام حسين هدايت الله ۽ خانبهادر محمد ايوب کهڙي گڏيل اخباري بيان ذريعي انهيءَ ڳالهه تي روشني وڌي ته اهي ڪهڙا سبب هئا جن ڪري هنن ”يونائيٽيڊ پارٽي“ ڇڏي، پنهنجي ”مسلم پوليٽيڪل پارٽي“ ٺاهي.

4 نومبر 1936ع

سنڌ يونائيٽيڊ پارٽيءَ جي اڳواڻ سر شاهنواز ڀٽي انٽرويو ذريعي اهي تفصيل ۽ ڪارڻ ٻڌايا، جن ڪري سر غلام حسين هدايت الله يونائيٽيڊ پارٽيءَ سان گڏ رهڻ بدران وڃي ”مسلم پوليٽيڪل پارٽي“ ٺاهي، هن انٽرويو جو متن گل حيات جي ويب سائيٽ تي موجود آهي.

4 نومبر 1936ع

سر شاهنواز ڀٽو ”ڊيلي گزيٽ“ اخبار کي تفصيلي انٽرويو ڏنو جيڪو گل حيات ۾ محفوظ آهي، هن انٽرويو ۾ اهي سبب ڄاڻايا جن ڪري ”سنڌ يونائيٽيڊ پارٽي“ کي قائم ڪيو ويو ۽ ان کان سواءِ ڀٽي ”سنڌ مسلم پوليٽيڪل پارٽي“ ٺاهڻ واري عمل کي تنقيد جو نشانو بڻايو.

4 نومبر 1936ع

سر شاهنواز ڀٽي ”سنڌ يونائيٽيڊ پارٽي“ سان اختلاف ڪري ”سنڌ مسلم پوليٽيڪل پارٽي“ ٺاهڻ واري مسئلي تي انٽرويو ڏنو ۽ هن اهو موقف بيان ڪيو ته جن .سنڌ مسلم پوليٽيڪل پارٽي، ٺاهي آهي، انهن جو اهو سياسي عمل نا مناسب ۽ قومي مفادن جي خلاف آهي، سر شاهنواز ڀٽي جو اهو انٽرويو ”گل حيات“ ۾ محفوظ آهي.

15 نومبر 1936ع

”سنڌ يونائيٽيڊ پارٽي“ جي قيادت ۾ تبديلي آئي، حاجي عبدالله هارون پنهنجي واپاري ۽ سماجي مصروفيتن سبب پارٽيءَ کي وقت نه ڏيڻ جو جواز پيش ڪري قيادت تان استعيفا ڏني، ان ڪري سر شاهنواز ڀٽو پارٽيءَ جو قائد ٿيو.

15 نومبر 1936ع

ٽنڊي ڄام جمشيد مهتا جي صدارت هيٺ هاري ڪانفرنس ٿي، سنڌي هاري ڪاميٽيءَ ۽ ڪانگريس جي گڏيل ڪوششن سان سڏايل هن ڪانفرنس ۾ جيرامداس، دولترام، پروفيسر گهنشام نارائڻداس آنند جي بيچر، سنتداس منگهارام، شيخ عبدالمجيد سنڌي، ڪامريڊ عبدالقادر کوکر، ڊاڪٽر چمن داس، ڄيٺمل پرسرام، گوپالداس ۽ حاجي جمال الدين شرڪت ڪئي.

هن ڪانفرنس ۾ سرڪار کان تعليم عام ڪرڻ جو مطالبو به ڪيو ويو ۽ جهالت جي خاتمي لاءِ مهم هلائڻ جو فيصلو ڪندي جمشيد مهتا ڄيٺمل پرسرام، گوپالداس ۽ حاجي جمال تي مشتمل هڪ ڪاميٽي پڻ جوڙي وئي، ان ڪاميٽيءَ کي اهو ڪم سونپيو ويو ته هارين ۾ تعليمي سجاڳي آڻجي ۽ سندن ٻارن کي تعليم ڏيارڻ لاءِ اپاءُ وٺي.

16 نومبر 1936ع

سر غلام حسين هدايت الله لاڙڪاڻي آيو، جتي هن ”سنڌ مسلم پارٽيءَ“ جي شاخ کولي، گڏجاڻيءَ جو اهتمام خانبهادر کهڙي جي جاءِ تي ڪيو ويو، جنهن ۾ لارڪاڻي ۽ دادو ضلعن جي لڳ ڀڳ هو سئو زميندارن ۽ سياستدانن شرڪت ڪئي، انهيءَ موقعي تي ”سنڌ مسلم پارٽيءَ“ کي منظم ڪرڻ لاءِ ضلعي ڪاميٽيون ٺاهيون ويون، لاڙڪاڻي لاءِ خانبهادر کهڙي کي ۽ دادو لاءِ يار محمد جوڻيجي کي چيئرمين مقرر ڪيو ويو.

18 نومبر 1936ع

”سنڌ يونائيٽيڊ پارٽي“ کي سيڪيولر بنيادن تي ٺاهي سنڌ جي هندو، مسلم، پارسي ۽ ٻين مذهبن جي پوئلڳن کي هڪ پليٽ فارم مهيا ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي وئي هئي پر ان هوندي به پارٽي تي ڪن مسلمانن کان علاوه ڪي هندو يا پارسي تنقيد ڪندا هئا، نومبر 1937ع ۾ پارسي اڳواڻ پنٿڪئي پارٽيءَ جي سيڪيولر هجڻ واري دعويٰ تي شڪ جو اظهار ڪيو، هن جي تنقيد جو جواب پير علي محمد شاهه راشديءَ ڏنو، جيڪو 18 نومبر 1937ع جي ”ڊيلي گزيٽ“ اخبار ۾ شايع ٿيو.

30 نومبر 1936ع

يونائيٽيڊ پارٽي جي اڳواڻ سيٺ حاجي عبدالله هارون ڪراچيءَ ۾ پريس ڪانفرنس ذريعي سنڌ يونائيٽيڊ پارٽيءَ جو مينيفيسٽو پڌرو ڪيو، انهيءَ جو مڪمل متن گل حيات جي ويب سائيٽ تي موجود آهي.

14 ڊسمبر 1936ع

سر شاهنواز ڀٽي جي صدارت هيٺ حيدرآباد ۾ سيد ميران محمد شاهه جي جاءِ تي سنڌ يونائيٽيڊ پارٽي جي گڏجاڻي ٿي، جنهن ۾ ايندڙ چونڊن لاءِ 30 اميدوارن جي نامزدگي منظور ڪئي وئي ۽ اهو فيصلو ڪيو ويو ته نامزد اميدوار پهرين جنوري تائين هڪ سو رپيا ۽ پارٽيءَ سان وفاداريءَ جو حلف نامو پارٽيءَ حوالي ڪن، اهو پڻ فيصلو ڪيو ويو ته سر شاهنواز ڀٽو 2 جنوريءَ کان اتر سنڌ جو چونڊ دورو ڪندو، شام جو هومسٽيڊ هال ۾ پارٽيءَ جو جلسو ٿيو، جنهن جو اهتمام ميران محمد شاهه ۽ سيد حسين بخش ڪيو، هن جلسي ۾ ڀٽي نئين پارٽي ٺاهڻ جي ضرورت تي روشني وڌي ۽ ماڻهن کي سوالن جا جواب ڏنا، رات جو بئريسٽر پرمانند ڪيولرام پارٽي ليڊرن جي مانيءَ جو بندوبست به ڪيو، حاجي عبدالله هارون به صبح کان وٺي رات جي مانيءَ تائين ڀٽي سان گڏ هيو.

16 ڊسمبر 1936ع

سشي آهوجا لاڙڪاڻي ۾ ڄائي، 1947ع کان پوءِ کيس پنهنجي وطن جا وڻ ڇڏڻا پيا، هن وقت بمبئي ۾ رهي ٿي، سندس شمار مشهور ڳائيندڙن ۾ ٿئي ٿو.

31 ڊسمبر 1936ع

ڀائي پرمانند جي صدارت هيٺ سکر ۾ ”سنڌ هندو ڪانفرنس“ٿي، جنهن ۾ سنڌ کي صوبائي خودمختياري ملڻ بعد سنڌي هندن جي سياسي، سماجي ۽ مذهبي مستقبل بابت ويچاريو ويو.